2  Wat is R?

R is niet alleen de 18e letter van het alfabet, maar ook de naam van een boeiend stuk software waarmee je zal leren werken in de loop van je opleiding. Maar wat is het juist en waarvoor dient het?

2.1 R is een hulpmiddel bij onderzoek

De vraag die je je waarschijnlijk al sinds het begin van je opleiding stelt is: “zijn studenten van de Faculteit Psychologie & Pedagogische Wetenschappen (FPPW) slimmer dan andere studenten?”

Nieuwsgierige wetenschapper die je bent, beslis je om een antwoord op die vraag te zoeken. Hoe pak je dat aan?

Een goed begin zou zijn om data te verzamelen. Je laat bijvoorbeeld enkele honderden FPPW’ers en enkele honderden andere studenten een intelligentietest afleggen. Dat levert je een reeks scores op.

Wat nu? Staren naar de tabellen met data zal je niet veel dichter bij een antwoord brengen. Je zal iets moeten doen met de data.

Een logische werkwijze zou kunnen zijn:

1. de gemiddelde score berekenen van de FPPW’ers enerzijds en van de andere studenten anderzijds

2. het verschil tussen die gemiddeldes berekenen

3. uitzoeken of het verschil tussen de gemiddeldes betekent dat je kan concluderen dat FPPW’ers inderdaad slimmer zijn dan andere studenten

De drie stappen hierboven houden allemaal in dat je berekeningen zal moeten uitvoeren met je data. Dat kan je in principe met een doorsnee rekenmachine, maar je zal snel merken dat je op die manier wel extreem veel werk zal hebben en dat de kans op fouten ook erg groot is.

R dient om dat soort berekeningen makkelijker te maken. Je kan R beschouwen als een soort rekenmachine die specifiek is ontworpen voor onderzoekers die dingen willen berekenen zoals in de drie stappen hierboven. Met R kan dat snel, makkelijk en foutloos.

Hoe je zulke berekeningen kan uitvoeren in R? In het volgende stukje wordt een eerste tip van de sluier gelicht.

2.2 R is een programmeertaal

In veel wetenschappelijk onderzoek moet je dus berekeningen uitvoeren met data. R is speciaal ontworpen met dat doel voor ogen.

De manier waarop je dat doet in R is door instructies (of “commando’s”) te typen, die je computer opdragen om iets met de data te doen. Om ervoor te zorgen dat je computer doet wat jij wil, moet je die instructies geven in een taal die de computer kan begrijpen: de programmeertaal R.

In het voorbeeld van daarnet wilde je drie berekeningen laten uitvoeren.

1. de gemiddelde intelligentiescore berekenen van de FPPW’ers enerzijds en van de andere studenten anderzijds

2. het verschil tussen die gemiddeldes berekenen

3. uitzoeken of het verschil tussen de gemiddeldes betekent dat je kan concluderen dat FPPW’ers inderdaad slimmer zijn dan andere studenten

Elk van die drie berekeningen kan je laten doen door een stukje “code”, dat wil zeggen een zinnetje in de programmeertaal R.

We zullen je hier nog niet meteen overdonderen met allerlei R-code. Dat zal je later wel nog genoeg leren. Maar om het toch een beetje concreet te maken: als de intelligentiescores van de FPPW-studenten in het object scores_fppw zitten, dan kan je het gemiddelde berekenen met de volgende code:

mean(scores_fppw)

Zo makkelijk kan het zijn!

2.3 “RStudio”?

R kan je vergelijken met een motor met wielen eronder: het is in essentie het enige wat je nodig hebt om van punt A naar punt B te raken. Het is “bruikbaar”.

“Bruikbaar” is nog niet hetzelfde als “gebruiksvriendelijk”. Je reis van punt A naar punt B zal geen gezellig ritje zijn als je enkel over een motor met wielen beschikt.

Dat is waarom je RStudio zal gebruiken. Het is een computerprogramma dat het werken met R een stuk makkelijker en aangenamer maakt. Het maakt het bijvoorbeeld makkelijker om overzicht te houden over je code en om stukken code op te slaan zodat je er later verder aan kan werken.

R en RStudio zal je afzonderlijk moeten downloaden en installeren op je computer. Hoe je dat kan doen leer je in het volgende hoofdstuk.